Geçen yıl çekilen görüntüler uyduları, atmosferi ve halkaları hakkında yeni detayları ortaya çıkardı yeni çalışmanın yazarı Evet Jüpiter’in de halkaları var! JWST tarafından 2022 yılında çekilen Jüpiter görüntülerini inceleyen bir araştırma ekibi, gezegende 4 800 kilometreden daha geniş ve saatte yaklaşık 515 kilometre hızla ilerleyen bir atmosferik girdap keşfetti ekvatoral girdap ve bölgedeki diğer fırtınalara göre
Ekip, Jüpiter’de yeni keşfedilen bu atmosferik girdabın, Dünya’daki Kategori 5 kasırganın iki katı hızda hareket ettiğini, gezegenin ekvatorunun hemen üzerinde yer aldığını ve gezegenin çalkantılı atmosferine ışık tutabileceğini söylüyor Bilimsel araştırmalar açısından önemli olan Jüpiter’in atmosferinin de Dünya’nınki kadar katmanlı olmasıdır Bu fenomen daha önce gözlemlenmedi Wong (UC Berkeley), Joseph DePasquale (STScI)
Aslına bakılırsa çoğunlukla görünür ve morötesi spektrumda olan Hubble görüntüleri, Jüpiter’in ekvatorunun etrafındaki bölgenin tipik olarak nasıl göründüğü hakkında zaten bilgi sağlamıştı ve böylece ekip, Jüpiter’in ekvatoruna ilişkin verileri incelemek için bir temel noktaya sahip olabildi
Bu nedenle araştırmacılar, James Webb’in kızılötesi görüşünün, yeni atmosferik girdap da dahil olmak üzere Jüpiter’in üst atmosferinde gördüklerini, Hubble’ın daha derin katmanlarda gördükleriyle karşılaştırmayı umuyorlar
19 Ekim’de bilim insanları, JWST görüntülerinin bize güneş sistemine yeni bir bakış açısı sunmanın yanı sıra, bilim adamlarının zaten oldukça iyi bilindiğini düşündüğü Jüpiter hakkında yeni veriler de sağladığını duyurdu
İki teleskoptan alınan verilerin karşılaştırılması, Jüpiter’deki rüzgar hızlarının rakımla nasıl değiştiğinin anlaşılmasına ve kısa mesafelerde rüzgar hızı değişimlerine benzer şekilde “rüzgar makası” adı verilen oluşumların oluşmasına yardımcı olabilir Wong (UC Berkeley), Joseph DePasquale (STScI)
Leicester Üniversitesi’nden makalenin yazarlarından Leigh Fletcher, “Yıllarca çeşitli gözlemevleri kullanarak Jüpiter’in bulutlarını ve rüzgarlarını izledikten sonra hala üzerinde çalışılacak yeni verilerimizin olması benim için şaşırtıcı” dedi
Jüpiter’in ekvator stratosferinde, bu dalga boylarında ölçülen bulutlar ve sislerdeki rüzgarların üzerinde, karmaşık ama yinelenen bir rüzgar ve sıcaklık modeli vardır
Jüpiter aşırı hava koşullarıyla tanınır – Jüpiter’in Büyük Kırmızı Noktası yaygın olarak bilinir; bu atmosferik girdap o kadar büyüktür ki, sıradan bir optik teleskop kullanılarak Dünya’dan gözlemlenebilir Kaynak: NASA, ESA, CSA, STScI, Ricardo Hueso (UPV), Imke de Pater (UC Berkeley), Thierry Fouchet (Paris Gözlemevi), Leigh Fletcher (Leicester Üniversitesi), Michael H Bu, farklı seviyelerdeki rüzgar hızlarının muhtemelen dev gezegenin huzursuz iklimini etkileyeceği anlamına geliyor Eğer bu yeni atmosferik girdabın gücü Jüpiter’in yalpalayan stratosferik yapısıyla ilişkiliyse, o zaman önümüzdeki iki ila dört yıl içinde girdapta önemli değişiklikler bekleyebiliriz Kaynak: NASA, ESA, CSA, STScI, Ricardo Hueso (UPV), Imke de Pater (UC Berkeley), Thierry Fouchet (Paris Gözlemevi), Leigh Fletcher (Leicester Üniversitesi), Michael H
Jüpiter’in atmosferinde her zaman bulanık noktalar olarak gördüğümüz şeyler artık gezegenin farklı özellikleri olarak karşımıza çıkıyor
James Webb Uzay Teleskobu’nun NIRCam’i (yakın kızılötesi kamera) sayesinde bilim insanları, Jüpiter’in ekvatorunun üzerinde, bulutların ana katmanlarının üzerinde yer alan yeni bir atmosferik girdap keşfettiler Bu çok hızlı girdap, gezegenin bulut tepelerinin yaklaşık 40 kilometre yukarısında yer aldığından, eğer daha düşük rüzgarların hızları önemli ölçüde daha düşükse, o zaman “rüzgar kesmeleri” muhtemelen bu sürecin sonucudur
genel-22
Michael Wong, “James Webb ve Hubble’ın farklı dalga boylarının fırtına bulutlarının üç boyutlu yapısını ortaya çıkaracağını biliyorduk, ancak aynı zamanda fırtınaların hızlı gelişimini gözlemlemek için bir zaman dilimi verisi de kullanabildik” dedi
Jüpiter’in bulut tepelerinin yaklaşık 20 ila 35 kilometre yukarısındaki bir yükseklikte araştırmacılar, rüzgar hızlarının rakım veya mesafeye göre değiştiği alanlarda, girdabı takip etmelerine olanak tanıyan birkaç değişiklik fark ettiler